LATEX Pr th 'Ekdosh: Mpaldimts Fwtein Anajewrhmènh 'Ekdosh: Basileiˆdou Zw Tm ma Efarmosmènhc Plhroforik c Panepist mio MakedonÐac Oikonomik n kai Koinwnik n Episthm n 1
1 OdhgÐec gia thn egkatˆstash tou L A TEXse Windows Η εγκατάσταση του L A TEXαποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο είναι η εγκατάσταση του MiKTeX και το δεύτερο είναι ο επεξεργαστής που θα χρησιμοποιείτε για να γράφετε τα κείμενά σας - στη συγκεκριμένη περίπτωση το TeXnicCenter. 1.1 Egkatˆstash tou MiKTeX Βήμα 1.Αποσυμπιέστε το αρχείο που κατεβάσατε. Βήμα 2.Ανοίξτε το φάκελο LaTeX Installation και τρέξτε το setup-2.9.4503.exe για την εγκατάσταση του MiKTeX. Βήμα 3.Εάν εμφανιστεί το παράθυρο διαλόγου Θέλετε να επιτραπεί στο ακόλουθο πρόγραμμα άγνωστου εκδότη να κάνει αλλαγές σε αυτόν τον υπολογιστή;, επιλέγετε Ναι. Βήμα 4.Επιλέξτε I accept the MikTeX copying conditions στους όρους της εγκατάστασης και κλικ στο Επόμενο. 2
Βήμα 5. Επιλέξτε το Install MiKTeX και κλικ στο Επόμενο. Βήμα 6. Επιλέξτε το Complete MiKTeX και κλικ στο Επόμενο. 3
Βήμα 7. Επιλέξτε το Anyone who uses this computer και κλικ στο Επόμενο. Βήμα 8. Κάνετε κλικ στο Browse και εντοπίστε την τοποθεσία στην οποία αποσυμπιέσατε το αρχείο στο Βήμα 1. Διπλό κλικ στο φάκελο LaTeX Installation, κλικ στο φάκελο MiKTeX και κλικ στο Επόμενο. 4
Βήμα 9. Κλικ στο Επόμενο. Βήμα 10. Επιλέγουμε A4, Yes και κλικ στο Επόμενο. 5
Βήμα 11. Κλικ στο Start. Η εγκατάσταση θα διαρκέσει αρκετά λεπτά. Βήμα 12. Κλικ στο Επόμενο. 6
Βήμα 13. Κλικ στο Close. 1.2 Egkatˆstash tou TeXnicCenter Βήμα 1.Ανοίξτε το φάκελο LaTeX Installation και τρέξτε το TXCSetup 2Beta1 Win32.exe για την εγκατάσταση του TeXnicCenter. Βήμα 2.Εάν εμφανιστεί το παράθυρο διαλόγου Θέλετε να επιτραπεί στο ακόλουθο πρόγραμμα άγνωστου εκδότη να κάνει αλλαγές σε αυτόν τον υπολογιστή;, επιλέγετε Ναι. 7
Βήμα 3.Κλικ στο Next. Βήμα 4.Επιλέξτε I accept the agreement στους όρους της εγκατάστασης και κλικ στο Next. 8
Βήμα 5. Κλικ στο Next. Βήμα 6. Επιλέξτε Typical (Recommended) και κλικ στο Next. 9
Βήμα 7. Κλικ στο Next. Βήμα 8. Επιλέξτε Make TeXnicCenter the default LaTeX editor, Reset Customizations και Create a desktop icon εάν θέλετε να δημιουργηθεί συντόμευση στην επιφάνεια εργασίας. Κλικ στο Next. 10
Βήμα 9. Κλικ στο Install. Βήμα 10. Επιλέξτε Launch TeXnicCenter και κλικ στο Finish. 11
Βήμα 11. Θα ανοίξει το πρόγραμμα. Κλικ στο OK. Βήμα 12. Κλικ στο Next. 12
Βήμα 13. Επιλέγουμε Yes, configure TeXnicCenter for the use with MiK- TeX και κλικ στο Next. Βήμα 14. Κλικ στο Next. 13
Βήμα 15. Κλικ στο Finish. Παρατήρηση: Αν την πρώτη φορά που δοκιμάσετε να γράψετε ελληνικούς χαρακτήρες στο TeXnicCenter εμφανιστούν χαρακτήρες άλλης κωδικοποιήσης πάτε στο Μενού: Tools Options και στην καρτέλα Text Format κάντε κλικ στο Choose. Στο παράθυρο που θα εμφανιστεί επιλέξτε το Scriptνα είναι Greek. 2 SÔntomec odhgðec gia thn suggraf se L A TEX 2.1 Genikˆ Το L A TEXείναι ένα πρόγραμμα συγγραφής κειμένου που θυμίζει αρκετά γλώσσα προγραμματισμού. Γράφουμε το κείμενό μας στο TeXnicCenter σε ένα αρχείο με κατάληξη.tex και στη συνέχεια το μετατρέπουμε (compile) σε ένα αρχείο.dvi ή.pdf από όπου και μπορούμε να δούμε το τελικό αποτέλεσμα. 2.2 Morf eggrˆfou se L A TEX Η πρωτή γραμμή ενός αρχείου LaTeX ονομάζεται επικεφαλίδα και ορίζει το είδος του εγγράφου που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Η γενική της μορφή είναι : 14
\documentclass[παράμετροι]{είδος Εγγράφου} Τα είδη εγγράφων που υποστηρίζει το LaTeX είναι τα εξής: article, book, report, letter, slides και proc. Οι διάφοροι παράμετροι που μπορούμε να ορίσουμε (χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα) αφορούν τις διαστάσεις του χαρτιού που θα τυπωθεί το έγγραφό μας, το μέγεθος των γραμμάτων και διάφορα αλλά στοιχεία της γενικής εμφάνισης του κειμένου μας. Για παράδειγμα η επικεφαλίδα: \documentclass[11pt]{article} ορίζει πως το είδος του εγγράφου που ακολουθεί είναι άρθρο και πως το μέγεθος των γραμμάτων θα είναι 11pt. Ακριβώς μετά την επικεφαλίδα θα πρέπει να δηλώσουμε τα πακέτα που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε (αν υπάρχουν). Πακέτο είναι ένα αρχείο LaTeX το οποίο περιέχει τους ορισμούς καινούριων εντολών, ένα παράδειγμα πακέτου είναι το graphicx για την προσθήκη εικόνων. Η εντολή δήλωσης πακέτου είναι η \usepackage. Για παράδειγμα : \usepackage{graphicx} Στο κυρίως σώμα του αρχείου υπάρχει το κείμενό μας. Το κυρίως σώμα αρχίζει με την εντολή \begin{document} και τελειώνει με την εντολή \end{document}. 2.3 Basikèc entolèc Ολες οι εντολές στο LaTeX αρχίζουν με \ και ακολουθεί το όνομα της εντολής. Για παράδειγμα με την εντολή \newpage αλλάζουμε σελίδα. Αν μια εντολή χρειάζεται ορίσματα γράφεται : \εντολή {όρισμα}, για παράδειγμα η εντολή \textbf{κείμενο} κάνει έντονο (bold) το κείμενο εντός των αγκυλών. Αν θέλουμε σε κάποιο σημείο του αρχείου μας να γράψουμε σχόλια χρησιμοποιούμε τον χαρακτήρα %. Προσοχή:Τα κενά που αφήνουμε στο κείμενο μας δεν έχουν καμία σημασία γιατί το LaTeX καθορίζει από μόνο του το κενό διάστημα μεταξύ των λέξων, προτάσεων, παραγράφων κτλ. 2.3.1 Αλλαγή παραγράφου/ γραμμής Για να αλλάξουμε παράγραφο αφήνουμε απλά μια κενή γραμμή ή στο τέλος μιας παραγράφου δίνουμε την εντολή \par, η οποία ειδοποιεί το LaTeX ότι επιθυμούμε να αλλάξουμε παράγραφο. Οταν αλλάζουμε παράγραφο, το LaTeX βάζει κάποιο κάθετο κενό χώρο μεταξύ των δύο παραγράφων και μετατοπίζει τη πρώτη λέξη της επόμενης παραγράφου κατά κάποιο οριζόντιο διάστημα προς τα δεξιά. Αν για κάποιο λόγο δεν επιθυμούμε αυτό το αποτέλεσμα, τότε αμέσως πριν την πρώτη λέξη της νέας παραγράφου σημειώνουμε την εντολή \noindent. Το LaTeX όταν στοιχειοθετεί το κείμενό μας σπάει τις γραμμές στα σημεία που θεωρεί καλύτερα.αν όμως για κάποιο λόγο επιθυμούμε να σπάσει μια γραμή σε διαφορετικό σημείο χρησιμοποιούμε την εντολή \\ ή την εντολή \\[μήκος] αν θέλουμε να αλλάξουμε γραμμή και να προσθέσουμε και κάποιο κάθετο κενό χώρο. 15
2.3.2 Εντολές μορφοποίησης χαρακτήρων Η εντολή : \emph{κείμενο} δίνει έμφαση στο κείμενο εντός των αγκυλών. Η εντολή : \textbf{κείμενο} κάνει έντονο (bold) το κείμενο εντός των αγκυλών. Η εντολή : \underline{κείμενο} υπογραμίζει το κείμενο εντός των αγκυλών. 2.3.3 Κάθετα και οριζόντια διαστήματα Με την εντολή \hspace{μήκος} μπορούμε να αφήσουμε συγκεκριμένο οριζόντιο κενό χώρο π.χ \hspace{3cm} αφήνει κενό χώρο 3 εκατοστά. Για να αφήσουμε κάθετο κενό χώρο χρησιμοποιούμε την εντολή \vspace{μήκος}. Αν θέλετε να αφήσετε κάποιο κάθετο κενό χώρο μετά το τέλος μιας παραγράφου, θα πρέπει να αφήνετε πάντα μια κενή γραμμή και μετά να γράφετε την αντίστοιχη εντολή \vspace. 2.4 Suggraf majhmatikoô keimènou Το LaTeX είναι ένα εξαιρετικά εύχρηστο εργαλείο για την συγγραφή μαθηματικού κειμένου. Οταν θέλουμε να γράψουμε μαθηματικό κείμενο θα πρέπει να ειδοποιήσουμε το LaTeX. Αυτό μπορεί να γίνει με 2 βασικούς τρόπους, αν το μαθηματικό μας κείμενο θέλουμε να βρίσκεται εντός του απλού μας κειμένου (και όχι από κάτω) τότε το εσωκλείουμε μεταξύ των χαρακτήρων $ π.χ $ \frac{4}{1}=4$. Το 4 αποτέλεσμα θα έχει ως εξής: 1 = 1. Στην περίπτωση όμως, που επιθυμούμε το μαθηματικό μας κείμενο να ξεκινήσει στην επόμενη γραμμή του κειμένου μας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις εντολές \begin{math}και \end{math} για να ορίσουμε την αρχή και το τέλος αντίστοιχα. Γράφοντας: \begin{math} \frac{4}{1}=4 \end{math} Το αποτέλεσμα θα έχει ως εξής: 4 1 = 1 Κάποιες χρήσιμες εντολές για την συγγραφή μαθηματικού κειμένου είναι οι: \sqrt[n]{} για την εισαγωγή τετραγωνικής ρίζας n βαθμού π.χ η εντολή\sqrt{x+y} θα εμφανίσει x + y. \frac{αριθμητής}{παρανομαστής} για την συγγραφή κλάσματος π.χ ή \frac{x}{y} x θα εμφανίσει y. Για την ύψωση σε κλάσμα χρησιμοποιώ τον χαρακτήρα ˆπ.χ x ^{y} θα μου δώσει x y. 2.5 Perissìterec plhroforðec Επιπλέον οδηγίες για την συγγραφή σε LaTeX μπορείτε να βρείτε στο φάκελο οδηγοί χρήσης όπου υπάρχουν κάποια από τα δωρεάν tutorial που κυκλοφορούν στο Internet.Μια ακόμη καλή μέθοδος εκμάθησης LaTeX είναι να μελετήσετε 16
αρχεία γραμμένα σε LaTeX. Αν θέλετε να δείτε πως γράφτηκε το συγκεκριμένο κείμενο μπορείτε να το βρείτε στον φάκελο παράδειγμα. 17